Bize İyi Gelmeyen Alışkanlıklardan Vazgeçip,
Yeni Bir Yol Seçmek Mümkün

Bilinçli farkındalıkla artık bize iyi gelmeyen alışkanlıkları ve tekrar eden zararlı arkadaş ya da romantik ilişkileri fark edip, bunlara hoşça kal diyebiliriz. Bilinçli farkındalık teknikleri, analiz etmeden, iyi veya kötü diye durumu yargılamadan bize sadece “var olanı” göstermeye yarar. Biz bir kere farkındalık kazandığımızda onu olduğu gibi görüp farklı ve kendimiz için daha iyi bir seçim yapmak kolaylaşır. Bu ilk etapta kolay olmayabilir. Bilinçli farkındalık teknikleri bize hemen bir gül bahçesi vaat etmez, ancak zararlı otları görüp, bahçemizi temizlememize ve zamanla yeşerecek gülleri dikmemize yardımcı olur.

Peki, fark ettiğimiz ve bize iyi gelmeyen bir alışkanlığımızı, davranış paternimizi, ilişkimizi nasıl
dönüştüreceğiz ve veda edeceğiz? Farkındalık kazandığımız bu alışkanlığı veya paterni önce kabul
edip, artık onu takip etmekten vazgeçerek bunu yapabiliriz. Zihin sizi eskiye çekmek için binlerce oyun oynayacak, size eski alışkanlığınız veya ilişkinizin en iyisi olduğuna inandırmak için farklı kılıflarda hikayeler anlatacak, filmler izlettirecek, bu alışkanlığı onaylayan ya da aynısını yaşayan kişilerle buluşturup bunu normalleştirecek. Unutmayalım bu sadece bir hipnoz. Hipnoz metaforunu kullanıyorum, çünkü hipnozda iken insan yaptığı iyi gelmese de kontrol edemez, oradan çıkamaz, kıpırdayamaz. Bunlar alışkanlığınızı tekrar ederken ki davranışlarınızı hatırlatıyor mu? Ancak yeterliarzu ve inanca sahibiz ve bu hipnozdan uyanabiliriz.

Bu uyanış önce bu alışkanlığın bize iyi gelmediğini fark ederek, sonra bunu kabullenerek ve son olarak bu kez yeni bir yol ve yeni bir davranışı seçerek mümkün. Yeni yolda size güç verecek olan ise motivasyon!
Motivasyonunuz, gerçekleşmesini dilediğiniz hayaller, huzur vs olabilir. Bir de yeni bir motivasyon
olarak eski alışkanlığınızın size faydadan çok zarar verdiğine dair bir liste yapmanızı isteyeceğim. Bu alışkanlık her neyse oturup, zararlarını açık yüreklilikle ve sizin kelimelerinizle yazın. Sonra bu
alışkanlığın veya paternin sizi iyi hissettirdiklerini listeleyin. Hangisi daha fazla? Zararın fazla olduğunu görebiliyorsak elveda demeye yakınız.

Küçük bir örnek verelim; şimdilik basit bir alışkanlığa dair bir örnek olsun. Diyelim ki tatlıya aşırı
düşkünüz. Tiramisu geldi önümüze, Tiramisu’yu kim sevmez, dedi zihin. Dayanamayıp fazlasıyla
tükettik. Akabinde bir ağırlık çöktü, verdiğimiz kiloyu tekrar almaya yaklaştık, ya da zaten kilo
veremiyoruz ki, pişmanlık duygusu sardı, kan şekeri yükseldi, bedenimiz için hiçbir faydası olmayan bir yiyecekti. Burada yaptığımız davranışın pozitif getirisi, tatlının verdiği haz duygusudur sadece. Bu da son derece kısa ve aldatıcıdır. Negatif getirisi ise, kilo almış olmak, kan şekerinin yükselmesine bağlı ağrılık çökmesi, bedende yarattığı birçok olumsuzluklar, hastalıklara davetiye, kilo almakla gelen özgüven eksikliği, kendimizi eleştirme, bozulan moraller ve bunun hayata yansıması. Bu yansıma dağ gibi büyüyebilir. Bir daha tatlı ile karşılaştığınızda hissettiğiniz bu negatif duyguları hatırlamanız yeterli olacaktır.

Yani kısacası bir alışkanlık hazdan çok acı veriyorsa, o alışkanlığı bırakmak kolaylaşır. Ancak acının daha fazla olduğunu zihnimize hatırlatmak gerekiyor. Bunu nasıl yapacağımız ise, yaşadığımız acıyı, negatif duyguları veya zararlı etkileri görmezden gelmeden, sonuna kadar yaşamamız ve hissetmemizden geçiyor. Böylelikle tekrar yeme isteği geldiğinde bize nasıl kötü hissettirdiğini içsel olarak hatırlayabiliriz. Elinizi ateşe değdirdiniz ve yandı. Yanma hissini hatırladığınız için bir daha ateşe dokunmazsınız. Merak duygusu ağır gelmez çünkü acı daha fazladır ve o acıyı yaşamak zorunda kalmışsınızdır.

İkinci olarak, bir süre sonra tatlıyı yemediğiniz için bedeninizdeki sağlıklı değişiklikler
motivasyonunuzu arttıracak. Bu olumlu duyguları yaymak ve çoğaltmak yine çok önemli. Bu
mekanizmayı bir kez anlayıp faydasını gördüğünüzde daha karmaşık alışkanlıklara da
uygulayabilirsiniz.

Örneğin yaşadığınız toksik ilişkinize. Burada deneyelim. İçinde iyi hissetmediğiniz, kendiniz
olamadığınız, kendinizi kaybettiğiniz, eleştirildiğiniz, manipüle edildiğiniz, değersizleştirildiğiniz,
güvensiz hissettiğiniz, iyi biri olmak için ya da sevilmek için bunların hepsini görmezden geldiğiniz bir ilişki yaşıyorsunuz. Bunlardan birkaç tanesinin olması zehirli bir ilişkide olduğunuzun göstergesidir. Partnerinizi, ya da arkadaşınızı suçlamak ya da yargılamak değil burada amaç. Emin olun o da kendi illüzyonunu yaşıyor ve tek bildiği yol bu. Ancak yaşadıkları onun sorumluluğunda. Sizin bu konuda bir şey yapmanız mümkün değil. Konuyu dağıtmadan devam edelim. Bu ilişkinin sizdeki pozitif etkileri nedir? Yalnızlıktan kurtarıyor, ebeveynlerinizi hatırlatıyor, arkadaşınızla uzun geçmişiniz var, aile üyesi biri, yanında iyi hissettiğiniz bazı anlar var? Negatif etkileri nedir? Listemizde negatif etkiler fazla olduğu aşikar. Bu negatif etkileri ve ne kadar kötü hissettiğinizi siz biliyorsunuz. Bu negatiflerin yarattığı hisleri yaşayın lütfen kaçmayın. Acınız ve üzüntünüzle zor da olsa oturun. Bunları normalleştirmeyin. Benzer ilişkiler yaşayan kişilerden güç almayın. Farklı kılıflar yaratan zihne inanmayın. İşte o zaman bu üzüntü ve acı sizin orada olmamanız gerektiğine dair bir uyarı niteliği kazanacak. Bu üzüntüyü görmezden gelirseniz yanılsama devam edecek. Duygular olumlu ya da olumsuz demeden, çocuklarınız gibi görülmek isterler. Bu olumsuz duyguları dinleyip oradan çıkabilirsiniz. Kendinize zaman verin ve küçük adımlarla başlayın. Alışkanlık döngüsünden çıktığınızda, daha ferah hissedeceksiniz. Daha rahatlamış hissettiğinizde, ferahlamayla gelen olumlu duyguları listeleyip, bu kez onları çoğaltın. Özlem veya suçluluk gibi nahoş duygular geldiğinde görüp geçmesine izin verin. Gerekirse bir rehber eşliğinde bu yolculuğa çıkın ya da yardım alın. Mindfulness tekniklerini öğrenin. Nefes egzersizleri ve meditasyon uygulamaları kötü alışkanlık ya da işlevsiz davranış kalıplarımızın yerine yenilerini inşa etmede bize son derece yardımcı olacaktır. Yeni seçimler yapabileceğiniz tek an şimdi, farkındalığın gücünü kullanın.

Sevgiyle kalın.